تحلیل معماری قلعه های دوره ساسانی در استان ایلام

thesis
abstract

استان ایلام در غرب سرزمین ایران با مساحتی در حدود 20 هزار کیلومتر مربع در مرز بین رشته کوه های زاگرس و دشت های پست کشور عراق قرار گرفته، مطابق یافته های باستان شناسان دارای تاریخی کهن به قدمت تاریخ تمدن بشری و حتی پیش از آن می باشد. اوج درخشش استان ایلام در تارک تاریخ طولانی سرزمین ایران بدون شک مربوط به دوره ساسانیان است که از خود آثاری بسیار در این استان به جای گذاشته اند، دلیل این مسئله را می توان به نزدیکی استان به پایتخت ساسانی و امنیت طبیعی بالای آن و نیز وجود شهر های مهم، راه های تجاری، سیاسی و نظامی، وجود رود خانه های دائمی و جلگه های حاصلخیز، آب و هوای مناسب و مساعد منطقه و... جستجو نمود. از میان بناهای به جای مانده از این دوره در استان ایلام، قلعه ها و استحکامات نظامی به دلیل تعدد و تنوع بالا از اهمیت خاصی برخوردارند که دلیل این تنوع و تعدد نیز در همان مواردی که در بالا ذکر آن رفت قابل مشاهده است. علیرغم این تنوع و تعدد، متأسفانه جز آنچه که عده ای از دانشجویان رشته هایی نظیر معماری و باستان شناسی به انجام رسانده و پژوهش های جسته و گریخته ای که به جهت ثبت آثار تاریخی و آن هم تنها در مورد تعداد محدودی از این بنا ها صورت پذیرفته است، تا کنون هیچ گونه تحقیق جامع و مانعی در مورد هیچ یک از گونه های ساختمانی متعلق به دوره ساسانی در سطح استان صورت نگرفته است. به همین روی نگارنده این سطور در صدد برآمده است ضمن ارائه الگویی مشخص جهت بررسی معماری بناهای تاریخی استان و بویژه قلعه های موجود در آن، تعدادی از این قلعه ها را که در فهرست آثار ملی ثبت گردیده و تعلق آنها به دوره ساسانی مسجل می باشد و درضمن از نظر ساختمانی و کالبدی تا حد قابل قبولی سالم و قابل بررسی می باشند، انتخاب و در چارچوب الگوی پیش گفته مورد مطالعه قرار دهد. در پژوهش حاضر که در آن علاوه بر مطالعات کتابخانه ای از پژوهش های میدانی به طور گسترده استفاده شد، علاوه بر ذکر کلیاتی نظیر ضرورت تحقیق، پیشینه تحقیق، روش تحقیق، منابع تحقیق و ... مختصری در مورد استان ایلام و نیز تاریخ و معماری ایران بویژه در دوره ساسانی و نیز پیشینه قلعه سازی و تحقیقات گونه شناسانه ای که در مورد آن صورت پذیرفته است، بحث گردید و در فصل مربوط به معماری، معماری قلعه های مورد مطالعه در سه بخش تحت عناوین سامانه زمینه، سامانه فضایی و سامانه کالبدی، بررسی و ضمن ارائه جمع بندی و نتیجه گیری از مطالعات مذکور، پیشنهاداتی جهت گونه شناسی بناهای نظامی استان در دوره ساسانی ارائه و احتمال تعلق هر یک از بناهای نظامی استان- اعم از ثبت شده و ثبت نشده در فهرست آثار ملی- به یکی از گونه های پیشنهاد شده، مطرح گردد.

similar resources

مطالعه و تحلیل باستان شناسی دوره ساسانی قلعه ایرج ورامین

قلعه ایرج که از آن به عنوان قلعه گبری نام می برند در ضلع شمالی جاده ارتباطی ورامین به پیشوا در شمال روستای عسگرآباد قرار گرفته است. براساس یافته های باستان شناسی سطحی الارض این قلعه احتمالاً از دوره ساسانی مورد استفاده بوده است، موقعیت حساس و قرارگیری آن در ادامه دشت ری و قرار گرفتن بر سر راه ابریشم و همچنین ابعاد بزرگ و نوع مصالح به کار رفته در معماری آن از ویژگی های مهم این قلعه است. علاوه ب...

مطالعه و تحلیل باستان شناسی دوره ساسانی قلعه ایرج ورامین

قلعه ایرج که از آن به عنوان قلعه گبری نام می برند در ضلع شمالی جاده ارتباطی ورامین به پیشوا در شمال روستای عسگرآباد قرار گرفته است. براساس یافته های باستان شناسی سطحی الارض این قلعه احتمالاً از دوره ساسانی مورد استفاده بوده است، موقعیت حساس و قرارگیری آن در ادامه دشت ری و قرار گرفتن بر سر راه ابریشم و همچنین ابعاد بزرگ و نوع مصالح به کار رفته در معماری آن از ویژگی های مهم این قلعه است. علاوه ب...

معرفی شیوۀ تدفینی از دوره ساسانی در قلعه کَنگِلو واقع در سوادکوه مازندران

در راستای انتخاب مسیری فاقد آثار باستانی، به منظور احداث راه دسترسی مناسب به قلعه کنگلوی سوادکوه مازندران، فعالیتی در قالب عملیات گمانه‌زنی با هدف آزمایشی(تست) انجام پذیرفت که منجر به کشف گوری نادر با تدفینی به شیوه جنینی همراه با اشیاء مربوط به اواخر دوره ساسانی و دو گور از دوره اسلامی گردید. گور ساسانی مغایر با انواع معمول تدفین‌ها در این دوره است و به نظر نویسنده، ضمن دلالت بر تداوم سنتی بسی...

full text

تحلیل ساختار پلان معماری کاخ های دوره هخامنشی و تأثیر آن بر معماری دوران اشکانی و ساسانی

پلان رایج در معماری دوره های قبل از هخامنشی و مرحلۀ اول معماری هخامنشی، مستطیل شکل است. تغییر این پلان به پلان مربع در دورۀ داریوش بزرگ، پیرو تفکرات جهان بینانه وی در وام گیری از اندیشه های ملل تابعه، به عنوان حرکتی نو در مرحلۀ دوم معماری هخامنشی، مقدمه ای برای استفاده از این نوع پلان به شکلی کامل تر و ایجاد گنبد در معماری پارتی شد. این حرکت نتیجۀ بازخورد فرهنگی اندیشۀ یونانیان در زمینۀ استفاده...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


document type: thesis

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه هنر اصفهان - دانشکده معماری و شهرسازی

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023